İsrail ve İran Arasındaki Gerilim Enerji Piyasalarını Sallıyor

İsrail’in İran’a düzenlediği saldırılar sonrasında başlayan çatışmalar, küresel enerji piyasalarını olumsuz etkilemeye devam ediyor. ABD’nin de müdahil olmasıyla birlikte Hürmüz Boğazı’nın kapanma olasılığı gündeme geldi ve bu durum petrol fiyatlarında ciddi yükselişlere neden olabileceği endişesini beraberinde getirdi. Bu gelişmeler, sadece Türkiye değil, birçok ülkenin ekonomisi için ciddi bir tehdit oluşturuyor.

Petrolde Artan Fiyatlar Türkiye’yi Nasıl Etkiliyor?

Petrol fiyatlarındaki artış, akaryakıttan gıdaya, sanayiden turizme kadar birçok sektörde fiyat yükselişlerine sebep olabilir. Türkiye’de akaryakıt fiyatları, Akdeniz piyasasında işlenmiş ürün fiyatlarının ortalaması ve döviz kuru baz alınarak belirleniyor. Dolayısıyla, küresel fiyat değişiklikleri Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarını doğrudan etkiliyor.

Enflasyon Üzerindeki Etkileri

Türkiye’de kullanılan akaryakıtın büyük bir kısmını motorin oluştururken, enflasyondaki akaryakıtın ağırlığı yaklaşık yüzde 3,33’tür. Dolayısıyla, akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 10’luk bir artış, enflasyona yaklaşık yüzde 0,33 doğrudan etki yapacaktır.

Haziran ayı başından bu yana Brent petrol fiyatlarında yüzde 20’yi aşan bir artış gözlendi. Aynı dönemde Türkiye’de benzine yüzde 9,8, motorine ise yüzde 18,5 oranında zam yapıldı. Son motorin indirimiyle birlikte zam oranı yüzde 14,5’e geriledi. Türkiye’de tüketilen akaryakıtın çoğunluğunu oluşturan motorin fiyatlarındaki artışların enflasyon üzerindeki etkisi oldukça büyük.

Akaryakıt zamlarının taşıma maliyetlerindeki artışla birlikte gıda, turizm ve sanayi gibi birçok sektöre dolaylı etkileri de bulunmaktadır.

Faiz Kararlarına Etkisi

Enflasyondaki artış riskleri, para politikasında belirsizlikler yaratıyor. TCMB daha önce dış etkilere vurgu yaparak enflasyon konusundaki düşüncelerini paylaşmıştı. Ancak petrol fiyatlarındaki yükseliş ve enflasyon riski, faiz indirimi beklentilerini ertelemesine neden olabilir.

Citi Bank’ın analizine göre, ekonomik bir şok yaşanmadığı sürece temmuz ayında 250 baz puanlık faiz indirimi beklentisi vardı. Ancak Hürmüz Boğazı’ndan kaynaklanan riskler bu beklentiyi zayıflatmaktadır.